NEVÂYÎ’NİN FEVÂYÎDÜ’L-KİBER ADLI DİVANINDA GEÇEN KUŞ ADLARI

Tabiatın bir unsuru olan hayvanlar, insanlar tarafından hayatın parçası olarak görülmüş ve bazılarına olumlu anlamlar yüklenerek diğer canlılardan ayrı yere konumlandırılmıştır. Söz konusu varlıklar bazen gerçek de üstü özellikleri baz alınarak edebi eserlerde anlamı güçlendirmek için kullanılırlar. Hayvanlar içerisinde gerek fiziki gerekse tabiatı dolasıyla kuşların yeri farklıdır. İnsanoğlu manevi özellikler atfedilen bazı kuş isimlerine Türk edebiyatının önemli eserlerinde rastlamak mümkündür. Çağatay yazı dilinin gelişmesinde büyük katkıları Ali Şir Nevâyî’nin dördüncü divanı Fevâyîdü’l-Kiber, şairin yaşlılık döneminde kaleme aldığı yapıttır. 680 gazeli içinde barındıran eser, kelime hazinesi açısından veriler sunar. Eserde kuşlar ile ilgili beyitlere ise sıkça rastlanır. Fiziki karakter beyitlerde benzetme yönüyle kullanılmıştır. dili anlam yönünden çok katmanlı olması dolayısıyla pek yönden malzeme vermektedir. Usta şair şiirlerinde kavram zıt duyguları aynı anda aktarabilmektedir. beyitlerine bakıldığında hem olumsuz açılardan yapıldığını görürüz. Örneğin; sülün tavus kuşu sevgilinin güzelliğini kibir görünüşe düşkün insan tipini yansıtır. Bu çalışmada, Fevâyîdü’l-Kiber adlı divanında geçen adları üzerine inceleme yapılmış, yönleri değerlendirilmiştir.